Narodziny i losy bliźniąt.
Zgodnie z tym mitem dwaj przyszli Rzymianie byli wnukami Numitora, władcę królestwa Alba Longi (osada w Lacjum). Ten król niedługo po objęciu władzy został obalony przez swojego brata Amuliusza. Nowy władca-uzurpator swe rządy zaczął od zmuszenie córki Numitora, Rhee Sylvię, by ta dołączyła do westalek (rzymskie kapłanki, które obowiązywały tzw. „śluby czystości”). Plan Amuliusza wydawał się być w pełni zrealizowany. Ten plan miał na celu wyeliminowanie zagrożenia jakim było potomstwo obalonego króla. Syn Numitora został wcześniej zabity. Córka miała do końca życia miała być bezdzietna. Jednak ta kobieta była w związku miłosnym Marsem (bogiem starożytnych rzymian). Owocem tej relacji byli Romulus i Remus.
Rhea zachodząc w ciążę złamała śluby czystości. Po narodzinach bliźniąt ich matka została skazana na śmierć. Córka obalonego władcy przed wyrokiem uplotła kosz dla swoich dzieci by można było je bezpiecznie przenieść. Wściekły Ameliusz widząc kosz z niemowlętami kazał go wyrzucić do Tybru (poniżej zdjęcie fragmentu tej rzeki i jej mapa). Wkrótce wilczyca kapitolińska miała odegrać swoją rolę.
Romulus i Remus uratowani.
Na całe szczęście bliźnięta nie utonęły, płynący kosz woda wyrzuciła na brzeg. Dzieci w koszu zauważyła pewna wadera zwana później wilczycą kapitolińską. Opiekowała się i karmiła ona Romulusa i Remusa dopóki chłopców nie odnalazł pasterz królewski Faustulus. Mężczyzna ten zajął się wychowaniem bliźniąt wraz z małżonką. Reszta opowieści to dzieje dwóch braci którzy przyczynić mieli się do założenia Rzymu.
Następstwa tego co zrobiła wadera.
Wilczyca z okolic Tybru wprawdzie odegrała epizodyczną rolę, ale to właśnie ona uratowała życie bezbronnych istot i zaopiekowała się nimi chociaż sama miała jeszcze swoje szczenięta do wykarmienia. W miejscu jej kryjówki uratowani bracia, według wierzeń starożytnych Rzymian, zaczęli budować swoje własne miasto-państwo, które miało stać się stolicą przyszłego imperium.
Prawdą jest że Rzymianie zaczynali skromnie – od kilku blisko położonych względem siebie wiosek, które przeistoczyły się w jedno miasto. Potem powstało malutkie państwo, a po prawie 900 latach w okresie rozkwitu Imperium Rzymian obejmowało wszystkie wybrzeża i wyspy nad Morzem Śródziemnym i tereny nad innymi morzami a nawet Oceanem Atlantyckim. Powierzchnia cesarstwa w czasach pax romana osiągnęła około 4,6 mln km kwadratowych.
Znaczenie wilka w starożytnym Rzymie.
Wilk w kulturze Rzymian był symbolem siły i waleczności. Był także przybocznym zwierzęciem boga wojny – Marsa. Bóg ten według jednej z legend miał pomóc rzymskim wojskom w bitwie pod Sentinum posyłając do nich wilka, który okazał się zwiastunem zwycięstwa.
Przez całą historię Republiki rzymskiej w państwowej, w tym także w wojskowej, symbolice wykorzystywano wilka. Mężczyzn rzymskich obce plemiona nazywały „synami wilczycy”.
Wadera znad Tybru została doceniona przez Rzymian poprzez postawienie jej pomnika w stolicy ich państwa i innymi dziełami sztuki które do dziś można oglądać w obecnej stolicy Włoch.
Losy samej rzeźby z Palazzo dei Conservatori nie są dokładnie znane – powstanie oryginału (w pierwotniej wersji nie było bliźniaków) według szacunków nastąpiło w V p. n. e. a jej autorami mogą być etruscy artyści. W X wieku naszej ery odkopano wilczą rzeźbę ale niekompletną po czym odlano ją w całości. Rzeźby Romulusa i Remusa w wieku niemowlęcym prawdopodobnie dołączono w piętnastym stuleciu.
Oczywiście nie ma jednej rzeźby wilczycy kapitolińskiej – takie dzieła pochodzące z różnych okresów są też w innych włoskich miastach, a nawet różnych częściach świata.
Czy wilczyca kapitolińska mogła istnieć ?
W legendzie o założycielach Rzymu może być „ziarno prawdy”. Otóż przed tym jak ludzie zaczęli przekształcać środowisko wzdłuż Tybru żyły tam różne gatunki zwierząt, w tym wilki będące częścią populacji wilków szarych italijskich (canis lupus italicus).
Jest też prawdopodobne że starożytni mieszkańcy półwyspu Apenińskiego mogli znać przypadek wychowania porzuconych dzieci przez dzikie zwierzęta, może nawet wilki. Takie sytuacje są znane ludzkości z różnych części świata od wielu wielu lat. Jednak niemowlęta dorastające pod opieką „zwierzęcych rodziców” nie będą w stanie normalnie funkcjonować wśród ludzi, a przez ciągłe chodzenie na czterech kończynach ich ciała będą zdeformowane.
Podobne legendy w innych kulturach.
Oprócz Rzymian swoje legendy o legendarnych liderach którymi zaopiekowała się wilczyca mają także :
- Irlandczycy,
- Mongołowie,
- narody bliskiego wschodu
Materiały źródłowe :
1) Legenda początkach Rzymu jest zapisana w dziele Tytusa Liwiusza „Ab urbe condita” czyli „Dzieje od założenia miasta„.
2) „The Art of History: Livy’s Ab Urbe Condita and the Visual Arts of the Early Italian Renaissance„ ( publ. w 2004) – Autor : J. C. Robbins
3) Artykuł „Rome Icon Actually Younger Than the City” (publ. w 2012 r.) – Autor : R.Lorenzi
Wesprzyj Wilczy portal.
Chcesz mieć swój udział w tworzeniu największej skarbnicy wiedzy o wilkach w polskim internecie ?
Dowiedz się jak możesz wesprzeć Wilczy portal 🙂
