W tytule jest mowa o Zachodniej Europie ale nie całej – przytoczone legendy o wilkach powstały na terenie dzisiejszej Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii – w średniowieczu i czasach późniejszych.
Więcej jest legend jest wilkołakach lub przypominających je stworach.
Przytoczone w tym artykule legendy o wilkach można podzielić zasadniczo na dwa rodzaje – tam gdzie wilk jest bohaterem i tam gdzie jest złoczyńcą (niestety tych drugich jest więcej).
Bohaterski wilk z Malzeville.
Rzadko w legendach o wilkach przedstawiano te drapieżniki jako ratujące komuś życie, stające w obronie ludzi. Jedna z nielicznych legend ukazujących wilka jako tego dobrego powstała w regionie Lotaryngii (dziś część Francji).
To właśnie bohaterski wilk z Malzeville łamie stereotypy, które utrwaliły się w wielu kulturach narodów Europy. Kogo uratował wilczy bohater ?
Siostrzenica księcia.
Książę Lotaryngii Rene II, oprócz zapewniania bezpieczeństwa krajowi, robił co w jego mocy by chronić swoją siostrzenicę Joannę de Vaudemont.
Dziewczynka miała tak bardzo dość przebywania w pałacu wuja, że pewnego dnia wymknęła się. Wyszła nawet poza miasto Nancy, gdzie znajdowała się książęca rezydencja.
Szła przez okoliczne łąki i pola. Miejscowi rolnicy zauważyli i rozpoznali ją i poczuli się w obowiązku ostrzec Joannę przed strasznym wilkiem. Wilk ten miał przemieszczać po lesie niedaleko miejscowości Malzeville i stanowić śmiertelne niebezpieczeństwo dla ludzi. Dziewczynka mimo tego postanowiła pójść do lasu.
Dziewczynka wpada w tarapaty.
Gdy już znalazła się pośród drzew, usłyszała bardzo niepokojący trzask łamanych gałęzi. Jednak nie był to wilk o którym mówili rolnicy. Okazało się że to zarośnięty człowiek z mieczem szedł po lesie. Joanna go nie znała, ale on wiedział kim ona jest. Napotkany mężczyzna był Armandem de Dieulouard, który został wygnany przez Rene II. Powiedział do Joanny że dokona na niej zemsty za decyzję jej wuja.
Niespodziewany ratunek.
W momencie gdy Armand przygotowywał się do ciosu swym mieczem by zabić dziewczynkę, zaatakował go wilk. Zaskoczony mężczyzna chciał uciec, ale drapieżnik go dopadł i zagryzł na śmierć.
Po pozbyciu się bandyty wilk spojrzał na Joannę a ta zemdlała. Dopiero jak odzyskała przytomność w obecności bohaterskiego canis lupus , uświadomiła sobie to jemu zawdzięcza życie. Zwierzę było zagrożeniem, ale dla tych którzy chcieli krzywdzić innych. Dziewczynka pogłaskała dobrego wilka. Gdy docierali na koniach wysłannicy księcia, wilk uciekł.
Książęca wdzięczność wobec wilka.
Po powrocie Joanna opowiedziała wujowi o tym co w lesie zaszło. Rene II był wzruszony i szczęśliwy, że jego siostrzenicy nic się nie stało. By odwdzięczyć się jakoś wilczemu bohaterowi książę zakazał polowań na wilki i ufundował kaplicę wilczej paszczy.
Święty Herweusz i jego wilk
Legenda pochodzi z czasów królestwa Franków i opowiada o świętym imieniem Herweusz, który był nazywany „ślepym śpiewakiem z Bretonii”. Człowiek ten faktycznie żył w VI wieku n.e.,
był niewidomy od urodzenia. Talent do śpiewania odziedziczył po swym ojcu Harvionie – pieśniarzu goszczącym na królewskich dworach.
Herweusz prowadził życie pustelnika i towarzyszył mu wierny pies. Pewnego dnia czworonożny przyjaciel Bretona został napadnięty przez czarnego wilka. Pies nie przeżył ataku. Śpiewak choć nie widział co się stało zdał sobie sprawę że został pozbawiony swojego pupila. Żal go ogarnął, ale nie mścił się na wilku. Nakazał drapieżnikowi by ten zastąpił mu towarzysza.
Herweusz i czarny wilk stworzyli z czasem zgrany duet i razem przemierzali bretońskie drogi. Wilk chronił swego pana i nie krzywdził jego zwierząt gospodarskich gdy spał u niego.
Isengrim.
W jednej z średniowiecznych legend o wilkach (a właściwie poematu w języku łacińskim z XII wieku) pt. „Ysengrimus” pojawia się postać wilka o imieniu Isengrim.
Isengrim to zła postać będąca w konlikcie z przebiegłym lisem Reinardem. Na początku poematu w czasie pierwszego spotkania wilk wygrywa z lisem gdyż udaje mu się go oszukać, ale to jedyne zwycięstwo wilka. Reinard jest sprytniejszy i za każdym razem wygrywa z Isengrimem.
Lis wielokrotnie oszukuje i upokarza wilka. Raz kazał Isengrimowi by ten użył swojego ogona jako sieci do łowienia ryb. Wilk przymarzł tylną częścią ciała do jeziora. Lis naśmiewał się z wilka każąc mu wstać.
Według najpopularniejszej interpretacji wilk Isengrimus ma reprezentować chciwych mnichów, którym tak jak wilkom „ciągle mało”. Reinard ma symbolizować sprzeciw i spryt biednych ludzi którzy walczą z grabieżą jaką prowadzą mnisi.
Lis, Wilk i Gospodarz.
Poemat”Lis, Wilk i Gospodarz” został napisany w XV wieku przez szkota Roberta Henrysona. Jest to bajka w której Gospodarz ma oddać swoje woły Wilkowi. Przed oddaniem Gospodarz składa przy świadkach przysięgę że Wilk otrzyma cześć inwentarza.
Lis stanowi kogoś w rodzaju pośrednika i przeprowadza osobną rozmowę z Wilkiem i osobną z Gospodarzem. Lis namawia Wilka by ten odrzucił propozycję Gospodarza, a w zamian Lis oferuje nagrodę Wilkowi. Oba psowate docierają do studni i Lis mówi Wilkowi że tam jest nagroda. Wilk wpada do studni a Lis wraca do gospodarza by zabrać woły.
W tej bajce Wilk symbolizuje zło jakiego dopuszczają się ludzie, Lis ma diabelskie cechy a Gospodarz to przerażony, ale dobry i pobożny człowiek bezsilny wobec diabła i złych ludzi.
Wsparcie dla Wilczego Portalu.
Chcesz mieć swój udział w tworzeniu największej skarbnicy wiedzy o wilkach w polskim internecie ?
Dowiedz się jak możesz wesprzeć Wilczy portal 🙂
