Według kronik „Mongolyn nuuts tovchoo” (tłum. „Sekretna historia Mongołów”) ludy zamieszkujące stepy Gobi wywodzą się od łani (gua maral) i wilka (boerte chino). Sam Czyngis-han miał być potomkiem wilka ze Stepów (najprawdopodobniej może chodzić o wilka himalajskiego canis lupus chanco o którym wkrótce powstanie artykuł). W dalszych akapitach czytelnicy przekonają się o tym jak dużą rolę odgrywa wilk w mongolskiej kulturze.
Wilk i jego nieporozumienie z Bogiem.
W mongolskim micie o powstawaniu świata, Bóg po stworzeniu wilka, wyjaśniał mu co może, a czego nie może jeść. Powiedział zwierzęciu m. in. o tym, że może ono zjeść jedną owcę z 1000 ich sztuk. Wilk jednakże nakaz Boga zinterpretował po swojemu. Zwierz uznał bowiem, że Bóg nakazał mu na zabicie 1000 owiec, ale pozwolił na zjedzenie tylko jednej.
Tą historią ludy stepowe wyjaśniały sobie czemu wilki okazjonalnie zabijają więcej zwierząt niż są w stanie zjeść w danym okresie.
Życie wilków i ludzi stepów.
Mongołowie, przed powstaniem pierwszych miast w zamieszkiwanym przez nich rejonie, byli podzielenie na izolowane od siebie grupy. Każda z grup miała być samowystarczalna. Ponadto ludy stepów i pustyń Gobi były koczownicze. Życie tych małych społeczności można by porównać do życia wilczej familii. Stanisław Kałużyński (który przetłumaczył „Tajną historię Mongołów”) poczynił swoich pracach uwagi dotyczące podobieństw trybu życia stepowych grup i rodzin wilków
Lud o wilczym charakterze.
Kałużyński dostrzegł podobieństwo w charakterach wilków i mieszkańców Mongolii. W uwagach do polskiej wersji „Tajnej historii Mongołów” stwierdził :
„Cechą mieszkańca stepów była duma ze swej swobody i niechęć do podporządkowania się jakimkolwiek jej ograniczeniom”.
Ludzie stepów mają ogromne zamiłowanie do nieskrępowanej swobody i wolności. To spore podobieństwo do tego co cenią sobie ponad wszystko.
Wilk w kulturze mongolskiej jest symbolem szczęścia. Szczęście to ma przynosić w szczególności mężczyznom.
Wilczy Totem.
Powieść z 2004 r. autorstwa Lü Jiamin (pseud. Rong Jiang), to częściowo autobiograficzna książka. Autor „Wilczego Totemu” wprawdzie pochodzi z Chin, a jego dzieło nie jest elementem kultury ludów mongolskich ale Rong wiele lat swojego życia spędził na stepach i obserwował zarówno tamtejszych ludzi jak i wilki czym podzielił się w książce.
O czym jest ta opowieść ?
Zapisana historia w „Wilczym totemie” dotyczy studenta Chen Zhen, który opuszcza rodzinny Pekin i w ramach nowej pracy zostaje wysłany do Mongolii Wewnętrznej (północna część Chin).
Fabuła rozgrywa w 1967 roku w czasie trwania tzw. Rewolucji kulturalnej. Na miejscu zapoznaje się z dwoma różnymi kulturami. Jedna to „wilcza” czyli nomadów ceniących sobie wolność, niezależność, szacunek, nieugiętość wobec trudów, pracę zespołową i współzawodnictwo – można rzec że jest to efekt wpływu wilka w mongolskiej kulturze. Druga to „owcza” chińskich osadników, których rolnictwo opiera się na kolektywizacji (którą narzucano się także rdzennej ludności), a oni sami podporządkowują się władzom Chin Ludowych, bez względu co ona rozkaże.
Autor, tak samo jak bohater książki pojechał do Mongolii Wewnętrznej. To tam pewne zdarzenie było inspiracją do napisania powieści. W czasie gdy tam działał pewnego dnia poszedł w miejsce, które według przywódcy klanu nomadów było niebezpieczne. Jiamin zignorował ostrzeżenie wodza i wszedł, jak się później okazało, na wilcze terytorium. Niespodziewanie natrafił na grupę wilków zaganiających owce nad urwisko. Ofiary spadały i ginęły na miejscu. Mężczyzna mimo przerażenia nadal obserwował drapieżniki, które zwłoki owiec zawlekały do jaskini. Po tym wydarzeniu zafascynował się relacjami wilków i nomadów, a nawet próbował udomowić jednego wilka szarego.
Poniżej trailer do filmu „Wolf Totem” – ekranizacji powieści o tym samym tytule. Film to produkcja chińska która miała premierę w 2015 roku.
Materiały źródłowe :
1) „Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku” (publ. w 1970 r.) – Autor: S. Kałużyński.
2) „Wilczy totem” (publ. w 2004 r.) – Autor : Rong Jiang (polskojęzyczna wersja od Wydawnictwo akademickie dialog).
Wesprzyj Wilczy portal 🙂
Chcesz mieć swój udział w tworzeniu największej skarbnicy wiedzy o wilkach w polskim internecie ?
Dowiedz się jak możesz wesprzeć Wilczy portal 🙂
