Taksonomia i geny.
Większość zoologów na podstawie swoich badań uważa, że wilk italijski to podgatunek wilka szarego.
Jednak część naukowców zastanawia się czy może być samodzielnym gatunkiem wilka ponieważ posiada odrębną morfologię czaszki i unikalny haplotyp mtDNA co ma niemałe znaczenie w badaniach nad pochodzenia tego południowoeuropejskiego psowatego.
Wilk italijski ma zbliżony kod genetyczny (ze względu na wspólną historię ewolucji) do wymarłego wilka sycylijskiego – między apenińską a sycylijską populacją dochodziło też w dalekiej przeszłości do hybrydyzacji.
Dyskusja w kwestii taksonomii tego stworzenia pozostaje otwarta.
Charakterystyka włoskiego wilka.
Wilki italijski ma futro w kolorze szaro-brązowym. Na brzuchu i policzkach są jaśniej ubarwione, a na grzbiecie i czubku ogona oraz sporadycznie wzdłuż przednich kończyn widoczne są ciemne paski. Rzadziej zdarzają się osobniki barwy czarnej. Rozmiary tych wilków należą do średnich w porównaniu z innymi podgatunkami canis lupus :
– basior : waży od 28 do 35 kg (nieliczne największe osobniki mają od 40 do 45 kg), a długość ciała wynosi od 121 do 148 cm).
– wadera : waży od 25 do 31 kg, a jej ciało mierzy od 110 do 133 cm długości.
wysokość w kłębie : 50 do 70 cm.
Występowanie i liczebność.
Według włoskiego ISPRA (Istituto Superiore per la Protezione e la Ricerca Ambientale – Wyższy Instytut Ochrony i Badań Środowiskowych) liczba wilków apenińskich waha się w zakresie od 3000 do 3600 sztuk w samych Włoszech. Występują w regionach :
Liguria, Piemont, Valle d’Aosta, Lombardia, Trydent, Bolzano, Wenecja Euganejska i Friuli-Wenecja Julijska, Emilia-Romania, Toskania, Marche, Umbria, Lacjum, Abruzja, Molise, Kampania, Apulia, Basilicata i Kalabria.
Pod koniec zimy 2021-2022 francuski urząd ds. bioróżnorodności sądzi że populacja we Francji może wynosić od 826 do 1061 osobników. Po raz pierwszy zaobserwowano te psowate w 1992 r. w parku narodowym del Mercantour. canis lupus italicus powoli, ale systematycznie, zajmują nowe tereny w południowo-zachodniej Francji.
Szwajcaria ogłosiła iż tych liczba wilków italijskich w 2023 r. wyniosła 80. Populacja skupia się w kantonie Vallese.
Hiszpańscy urzędnicy przypuszczają, że oprócz rodzimych wilków iberyjskich (canis lupus signatus) jest też 16 przedstawicieli wilków apenińskich w przy granicy z Francją w parku narodowych Cadí-Moixeró w Katolonii. Pierwszy osobnik miał się pojawić w 2009 roku.
Na mapie poniżej : czerwonym kolorem oznaczono stałe siedliska, a na żółto nieregularne występowanie (oczywiście ekspansja trwa i mogą powstawać nowe siedliska – czy te wilki odbudowują imperium rzymskie dokonując inwazji na kolejne kraje ?).
Polowania i ochrona.
Od 1971 roku, kiedy to wilk apeniński był na skraju wyginięcia we Włoszech, usunięto go z listy gatunków szkodliwych. Od 22 XI 1976 r. włoski drapieżnik z rodzaju canis jest pod ścisłą ochroną. Ze względu na swoja populację ma status gatunku niezagrożonego. Wciąż jednak notowane śmierci wilków w wyniku działań człowieka.
Powodami nienaturalnych zgonów tych zwierząt są postrzelenia, celowe otrucia i potrącenia przez pojazdy.
Władzom Włoch i Francji znane są, nieliczne jak dotąd, przypadki hybrydyzacji z bezpańskimi psami.
We Francji c. l. Italicus jest pod ochroną. Rząd zezwala i dotuje rolników chcących bronić swojej własności przed atakami wilków takimi metodami jak elektryczne ogrodzenie pastwisk, zabezpieczone elektryczne kojce nocne, zatrudnianie dodatkowych pracowników gospodarstwa oraz zakup, szkolenie i utrzymanie psów stróżujących. Od pojawienia się w 1992 r. pierwszych wilków apenińskich nie podjęto kroków w kierunku odstrzału regulacyjnego tych zwierząt.
Znaczenie w kulturze.
Czy wilczyca kapitolińska mogła być wilkiem apenińskim ?
W mitologii rzymskiej nie jest to oczywiście określone ponieważ dla ówczesnych ludzi wilk niezależnie od pochodzenia i koloru futra był postrzegany jako zagrożenie lub symbolem czegoś (odwagi, siły).
Na „wilczym portalu” można przeczytać także o wilczycy która uratowała życie legendarnym założycielom Rzymu.
Inna włoska legenda dotyczy świętego Franciszka z Asyżu i „Bestii z Gubbio” – czy także mogła opisywać wilka szarego italijskiego ? ciężko stwierdzić bo wilki aż do II połowy XVIII wieku nie by obiektem badań tylko zagrożeniem lub przez niektórych postrzegane jako istoty do których należy czuć respekt.
Materiały źródłowe :
1) „Fauna d’Italia: Mammalia III, Carnivora-Artiodactyla, Calderini, Bologna” [str. 20-47] (publ. 2003) – Autorzy : P. Ciucci i L. Boitani.
2) Raport ISPRA – „STIMA DELLA DISTRIBUZIONE E CONSISTENZA” – rozmieszczenie i szacowana liczebność” (opublikawany w kwietniu 2022 r.).
3) „Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference” (publ. 2005) – Autor : D.E. Wilson.
4) „Missing shots: has the possibility of shooting wolves been lacking for 20 years in France’s livestock protection measures?” (publ. 2020 r.) – Autorzy : M. Meuret, C-H. Moulin, O. Bonnet, L. Garde, M.-O. Nozie`res-Petit, N. Lescureux.
5) „Canids of the World: Wolves, Wild Dogs, Foxes, Jackals, Coyotes, and Their Relatives” (publ. 2018 r.) – Autor : J. R. Castelló.
Dołóż cegiełkę...
Chcesz mieć swój udział w tworzeniu największej skarbnicy wiedzy o wilkach w polskim internecie ?
Dowiedz się jak możesz wesprzeć Wilczy portal 🙂
