Ty czytelniku najlepiej z spośród wilków znasz wilka szarego (canis lupus) i może jesteś jedną z tych osób która na żywo w zoo lub lesie widziała tego psowatego.
Natomiast nie jest to jedyny rodzaj wilka na planecie Ziemia.
W tym artykule zdobędziesz wiedzę o amerykańskim drapieżniku jakim jest wilk czerwony (canis rufus) zwanego także wilkiem rudym.
Klasyfikacja wilka czerwonego.
Zanim przejdziesz do opisu wyglądu, zwyczajów, diety i ochrony to warto przeczytać o tym jak naukowcy nie zgadzają się ze sobą w kwestii klasyfikacji wilka czerwonego.
Dyskusja zaczęła się od pytania czym jest wilk czerwony ? – Gatunek czy podgatunek ? a może tylko hybryda jak kojoto-wilk dość powszechny w Ameryce Północnej ?
Między genetykami od lat toczy się spór o to czy wilk czerwony (canis rufus) jest rzeczywiście osobnym gatunkiem (rozważana była możliwość że to podgatunek wilka szarego). Część badaczy uważa że jest po prostu hybrydą powstałą w wyniku krzyżowania się kojotów (canis latrans) i wilków szarych (canis lupus) setki tysięcy lat temu.
W najstarszych naukowych opisach zidentyfikowano wilka rudego jako gatunek wilka w 1851 roku – dokonali tego dwaj przyrodnicy którymi byli John Audubon i John Bachman.
Wraz z rozwojem nauki podjęto się następujących badań nad DNA wilka czerwonego :
– wykonane w Karolinie Północnej (USA) przeprowadzone w latach 1987-2011 r. ostatecznie nie dały jednoznacznej odpowiedzi co z kolei nie zakończyło dyskusji nad taksonomią wilka rudego.
– w 1991 r. naukowcy R. K. Wayne i S. M. Jenks w wyniku swoich analiz ogłosili że canis rufus może być odrębnym gatunkiem – pytanie jak jak silny wpływ miała hybrydyzacja canis lupus i canis latrans na ewolucję rudego wilka. Do końca lat 90-tych trwała dyskusja nad wnioskami z analiz Wayne’a i Jenksa.
– w 1992 r. Ronald M. Nowak uważał że rudy psowaty nie jest hybrydą o czym napisał artykuł.
– z badań VonHoldt z 2016 r. wynikło, że jest to hybryda wilka szarego i kojota preriowego równocześnie nie stwierdzono że wilk czerwony to zwykły kojotowilk.
Debata nie ograniczała się do badań.
W 2019 r. amerykańska instytucja National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine objęła stanowisko w którym stwierdza, że historycznego wilka czerwonego należy klasyfikować jako gatunek ponieważ jego współcześni potomkowie różnią się od wilków i kojotów i powstających każdego roku hybryd tych psowatych. Jednakże ta akademicka instytucja jest otwarta na przedstawienie rzetelnych dowodów, które negowałyby jej ocenę.
W 2021 r. organizacja American Society Mammalogists (Amerykańskie Stowarzyszenie Mammologów) również na podstawie swoich analiz uważa że wilk rudy jest osobnym gatunkiem.
Jak wygląda ten psowaty ?
Futro wilka czerwonego jest zazwyczaj cynamonowo – czerwone i rzadziej owłosione niż u kojota preriowego i szarego wilka. Owłosienie ma zakres barw od płowego do szarawego, z jasnymi znaczeniami wokół ust i oczu. Tył ciała ma tendencję do bycia ciemnym, a ogon ma czarną końcówkę na czubku. Gdy nadejdą zimowe dni, futro promieniuje zdumiewającą czerwienią i to dzięki temu wilk rudy zyskał swoje miano.
Ten psowaty ma długie i smukłe kończyny, a jego uszy są również proporcjonalnie większe niż u kojota czy szarego wilka. To co czyni podobnym do kojota to jego uzębienie i czaszka.
Wilk czerwony nie należy do dużych psowatych, a nawet dużych wilków :
- długość ciała wynosi od 116 do 140 cm,
- waga waha się od 23 do 39 kg,
- wysokość między 38 a 40 cm.
Co je wilk rudy ?
Obecnie pokarmem dla tego psowatego drapieżnika obiektami polowań są jelenie wirgińskie (znane też jako mulaki białoogonowe), a także mniejsze ssaki jak nutrie, króliki, szopy, piżmaki oraz myszy i szczury. Także świnie domowe czasami padają ofiarą rudych canis.
Tereny występowania – byłe i obecne.
Przez wieki tysiące wilków czerwonych żyło w lasach, na mokradłach i górach.
W dzisiejszych czasach red wolf – jak mówią na niego w krajach anglojęzycznych – zajmował ogromne obszary na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Od wybrzeży Atlantyku aż na północ od doliny Ohio i środkowej Pensylwanii, na zachód od Teksasu i na południe od Missouri.
W XXI wieku ten gatunek zajmuje cząstkę pierwotnych terenów – na dolnej mapie zaznaczone są na czerwono.
Obecnie częściej ludzie widzą wilka czerwonego w ogordach zoologicznych niż na wolności.
Losy populacji.
Niszczenie populacji od XIX wieku.
Część ludności południowo-wschodnich stanów zaczęła niemalże prześladować rude wilki. Lata 1900-1920 były najgorsze dla tych zwierząt ponieważ zostały wytępione we wschodniej części swoich terytoriów.
W kolejnych dekadach XX wieku na pozostałych zajmowanych terenach bardzo przerzedzono ich populację.
Jak ratowano ten gatunek przed wyginięciem?
W 1980 r. uznano że wilki czerwone na wolności wyginęły.
Na szczęście 6 lat wcześniej schwytano 14 dzikich wilków, aby rozpocząć program hodowli w niewoli. Początkowo przedsięwzięcie było realizowane w ośrodku Point Defiance Zoo and Aquarium w stanie Kalifornia. Ze względu na pozytywne efekty odtwarzania populacji, wilki przeniesiono w 1978 r. na wyspę Buff u wybrzeży Kalifornii by tam kontynuować program.
W 1987 r. po raz pierwszy zdecydowano się wypuścić część osobników na łono natury by zaczęły sobie radzić bez pomocy ludzi. Stopniowo uwalniano kolejne grupy. Do 1994 r. wypuszczono 63 canis rufus. W 2012 r. na wolności znajdowało się ok. 120 sztuk tych psowatych.
Poprawa w ochronie czerwonych psowatych.
W 1996 roku organizacja IUCN (The International Union for Conservation of Nature) umieściła czerwonego wilka na liście gatunków krytycznie zagrożonych ze względu na jego małą populację. Do 2012 r. rosła ilość tych drapieżników na wolności.
Jednak sytuacja zaczęła się pogarszać ze względu na brak egzekwowania (przez powołane do tego organy) przepisów dotyczących nie zabijania tych stworzeń.
Według agencji U. S. Fish and Wildlife Service w październiku 2021 r. na wolności żyło około 8 osobników.
Obecnie te drapieżniki są ponownie (od 2021 r.) introdukowane na tereny swojego historycznego zasięgu.
Nadzieje na odzyskanie dla natury wilka czerwonego przywraca fakt narodzin na wolności 6 szczeniąt w 22 IV 2022 r. (to pierwszy od 4 lat nowy miot wilcząt poza hodowlą).
Poniżej mapa występowania wilka czerwonego zanim przed XVIII wiekiem (przed kolonizacją).
Czy ten podgatunek ma podgatunki ?
W świecie nauki przeważają dowody na to że wilk czerwony jest gatunkiem. Ze względu na spory zasięg występowania w przeszłości najprawdopodobniej powstały podgatunki wilka rudego :
Wilk z doliny Missisipi (Canis rufus Gregoryi ?).
W USA znany jako Gregory’s Wolf, ale też nazywany „wilkiem bagiennym”. Odkryty przez zoologa E. A. Goldman’a w 1937 roku.
Czym był ten wilk z doliny Missisipi ?
Większość badaczy ustaliła, że to wymarłe zwierzę było najprawdopodobniej podgatunkiem wilka czerwonego. Oczywiście nie wszyscy naukowcy zgadzają się w kwestii taksonomii i mają własne wnioski dotyczące pochodzenia tego drapieżnika. Uważają oni iż mógł to być osobnym gatunek.
Gdzie występował ten drapieżnik ?
Populacja tego psowatego z rodzaju canis w okresie jego największej ekspansji zajmowała tereny południowo-zachodniej Indiany, środkową część stanu Luizjana, południowo-wschodni Teksas, południowe Missourii, wschodnie hrabstwa Oklahomy oraz południowe Missisipi.
Jak i kiedy wymarł ten amerykański wilk ?
Z czasem liczba tych wilków zaczęła spadać głównie na skutek działań ludzkich w XIX i XX wieku. W 1980 roku uznano że wilki Gregoryi wymarły.
Opis i charakterystyka :
Wilk bagienny w porównaniu z wilkiem czerwonym był wyższy i szczuplejszy. Wilk z doliny Missisipi :
– ważył od 27 kg do 32 kg ,
– miał ciało o całkowitej długości min. 116 cm.
Jego owłosienie na twarzy było żółto-szare, białe wokół pyska i na gardle, czerwone na czubku głowy. Grzbiet i kark były czerwone lub czarne. Na uszach ma czerwono-brązowe włosy. Futro na nogach było czerwono-pomarańczowe, a na łapach ma bladą barwę.
Wilk czarny florydzki (Canis rufus floridanus ?)
Oficjalnie świat nauki potwierdził istnienie czarnego wilka florydzkiego. Jak dotąd zachowało się niewiele relacji osób które widziały to zwierzę. Pierwszy naukowy opis został sporządzony w 1912 r. przez amerykańskiego geologa i paleontologa S. A. Millera.
Czym był czarny wilk z Florydy ?
Nie wszyscy genetycy zgadzają się z wersją o podgatunku canis rufus. W największej na świecie bazie danych o taksonomii gatunków „Mammal Species of the World” opisany jest jako podgatunek wilka szarego.
Część badaczy uważała że ma podstawy do twierdzenia że czarny psowaty znad Zatoki Meksykańskiej był odmianą kojota.
Organizacja „International Commission on Zoological Nomenclature” ogłosiła w 1957 r. że Canis floridanus nie wywodził się ani od wilka czerwonego, ani też od kojota tylko istniał jako osobny gatunek.
Wciąż trwa spór wśród naukowców o pochodzenie florydzkiego drapieżnika.
Jak wyglądał wilk z Florydy ?
Zwierzę to miało czarną sierść na całym ciele z wyjątkiem białego owłosienia wokół pyska i na środku klatki piersiowej. Charakteryzowały je także duże uszy. Było ono zbliżonej wielkości do wilka czerwonego.
Rysunek pt. „American black wolf” autorstwa Johna Jamesa Audubona.
Gdzie i jak żył florydzki psowaty ?
Drapieżniki z rodzaju canis znad Zatoki Meksykańskiej zajmowały tereny ówczesnych prerii i lasów sosnowych półwyspu Florydy. Tam polowały głównie na jelenie szlachetne, mulaki białogłowe, dziki oraz mniejsze ofiary takie jak wydry, królaki (Sylvilagus) : florydzkie i błotne, szopy pracze i lokalne gryzonie.
Kiedy te wilki przestały istnieć ?
Canis z Florydy wyginęły najprawdopodobniej w 1908 r. z powodu polowań i wypierania tych psowatych z ich siedlisk w wyniku ludzkiej działalności. Hodowcy postrzegali je jako zagrożenie dla zwierząt gospodarskich. Ponadto rozpowszechniały się wieści o „wilkach atakujących podróżnych”.
Przyszłość czerwonego wilka.
W ośrodku gdzie przygotowuje się wilki do życia w dziczy wciąż rodzą się nowe szczenięta. Jednak na wolności te drapieżniki z rodzaju canis są pod ostrzałem myśliwych mimo obowiązujących przepisów. Bardzo ważne jest też uznanie przez prawodawców canis rufus za odrębny gatunek, wówczas zwiększy się ochrona. W statystykach nie ma podanych ilości hybryd rudych wilków i kojotów. Jeśli na wolności nie pozostanie żaden wilk czerwony to jego geny będą pośród „mieszańców” co jednak nie jest pocieszeniem bo konieczne przywrócenie konkretnego gatunku drapieżnika by zapanowała równowaga w przyrodzie.
Poniżej krótki film o przeszłości, teraźniejszości i rozważaniach na temat przyszłości tych psowatych.
Związane tematycznie...
Tysiące lat temu doszło do połączenia wilka szarego, wilka czerwonego i kojota preriowego – tak powstał wilk algonkiński zwany wschodnim (canis lycaon).
Materiały źródłowe :
1) Artykuł „Whole-genome sequence analysis shows that two endemic species of North American wolf are admixtures of the coyote and gray wolf” (publ. w w 2016 r. na naukowym portalu „Science Advences”) – autorzy : B. M. Vonholdt, J. A. Cahill, Z. Fan, I. Gronau, J. Robinson, J. P. Pollinger.
2) „Morphometrics of Canis taxa in eastern North Carolina” (publ. w 2014 r.) – autorzy : J. W. Hinton, M. J. Chamberlain.
3) „Mammalian spieces : Canis Rufus” (publ. w 1972 r.) – autorzy : J. L. Paradiso, R. M. Nowak.
4) „The Original Status of Wolves in Eastern North America” (publ. w 2002 r. ) – autor : M. R. Nowak.
5) „Red Wolf Restoration: A 20 year journey” (publ. w 2007 r.) – autor : D. Hendry.
6) Artykuł „Diets of sympatric red wolves and coyotes in northeastern North Carolina” (publ. w 2013 r. w czasopiśmie „Journal of Mammalogy„) – autorzy : J. M. McVey, D. T. Cobb, R. A. Powell, M. K. Stoskopf, J. H. Bohling.
7) Artykuł „Birth of six endangered red wolves has their advocates howling for joy” (publ. w 2022 r. na łamach „Washington Post”) – autor : Darryl Fears.
8) Artykuł : „Alsatian Shepalute’s: A New Breed for a New Millennium” [str. 42] (publ. w 2004 r.) – autor : Lois Denny
9) „Standard Handbook of Environmental Science, Health, and Technology” [str. 6] (publ. w 2000 r.) – autor : J. H. Lehr, J. K. Lehr.
Wsparcie dla portalu.
Chcesz mieć swój udział w tworzeniu największej skarbnicy wiedzy o wilkach w polskim internecie ?
Dowiedz się jak możesz wesprzeć Wilczy portal 🙂
