Wilk euroazjatycki (canis lupus lupus) to najbardziej rozpowszechniony podgatunek wilka szarego. Używa się na to zwierzę również innych określeń – wilk leśny środkoworosyjski, wilk pospolity lub wilk europejski. Pierwszego naukowego opisu tego wilka dokonał szwedzki zoolog Carl Linnaeus w 1758 roku.
Opis ogólny - wygląd, rozmiary i waga.
Ciała tych wilków mają spory zakres pod względem rozmiarów i masy :
– długość : od 105 do 160 cm
– waga : od 32 do 50 kg, największe osobniki ważą od 69 do 79 kg.
Takie rozpiętości są konsekwencją zmienności geograficznej. Chodzi o to że ten podgatunek zajmuje różne od siebie (pod względem ukształtowania terenu i lokalnego klimatu) regiony.
Ich sierść jest szorstka i krótka. Ma kolor płowy z domieszką szarości, a grzbiet pokrywają jeszcze czarne włosy. Wokół pyska sierść jest biała. Wewnętrzna część łap jest jaśniejsza od zewnętrznej.
Jak długo żyje wilk z tego podgatunku ?
Na wolności mogą przeżyć 10 lat ale zdarzają się osobniki które osiągają wiek 12 lat. Natomiast w niewoli może to być nawet 20 lat.
Historyczny opis.
Jako ciekawostkę przytaczam opis z XIX wieku w którym autor J. Richardson (szkocki badacz przyrody) porównywał wygląd wilka euroazjatyckiego z wilkami amerykańskimi :
Głowa wilka europejskiego jest węższa i zwęża się stopniowo, tworząc nos, który jest wytwarzany na tej samej płaszczyźnie z czołem. Jego uszy są wyższe i nieco bliżej siebie; ich długość przekracza odległość między otworem słuchowym a okiem. Jego lędźwie są bardziej smukłe, nogi dłuższe, stopy węższe, a ogon jest bardziej pokryty cienką sierścią. Krótsze uszy, szersze czoło i grubszy pysk wilka amerykańskiego, wraz z krzaczastą sierścią za policzkiem, nadają mu fizjonomię bardziej przypominającą towarzyską twarz psa Esquimaux niż podstępny wygląd wilka europejskiego.
Esquimaux to kanadyjska rasa psa eskimoskiego przez wiele lat wykorzystywana przez eskimosów jako psy do ciągnięcia sań. Niestety ta rasa może wyginąć w niedalekiej przyszłości – zostało tylko około 300 przedstawicieli.
Jeden podgatunek na dwóch kontynentach.
Występowanie – wilki euroazjatyckie mają swoje terytoria i zakładają rodziny w Polsce (na Wilkopedii jest osobny artykuł o populacji tych stworzeń w naszym kraju), Niemczech, Słowacji, Czech Rosji, Ukrainie, Białorusi, Rumunii, Bułgarii, Litwie, Łotwie Estonii, Danii, Norwegii, Szwecji, Finlandii i krajach azjatyckich kiedyś będących częścią ZSRR.
Na co polują i co jedzą ?
Wilk euroazjatycki zdobywa wiekszość pożywienia polując na sarny, łosie, dziki, jelenie, dzikie kozy, muflony ale także zwierzęta gospodarskie – co jest powodem wrogości ludzi z rejonów rolniczych wobec wilków i „pretekstem” do masowych odstrzałów.
Do ich bazy pokarmowej zaliczają się myszy, małe ptaki, ptactwo wodne (takie jak kaczki), niektóre gatunki ryb.
Oczywiście nie samym mięsem żyje wilk. Ten psowaty z rodzaju canis je także owoce leśne.
Ochrona podgatunku.
Canis lupus lupus czyli (wilki euroazjatyckie) jeszcze setki lat temu zamieszkiwał tereny prawie wszystkich państw Europy jednak im bardziej kontynent rozwijał się ekonomicznie, tym bardziej zmniejszał się obszar występowania tego stworzenia – wybito lub przegoniono wiele wilczych rodzin. Trwało to dopóki nie rozpoczęto procesu objęciem ochrony wilków w krajach Starego Kontynentu. Obecnie podgatunek jest chroniony na podstawie „Konwencji o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk” (podpisana w Bernie, 19 września 1979 r., a obowiązująca od 1 czerwca 1982 r.).
Niestety w 2023 r. Parlament Europejski zdecydował by osłabić ochronę wszystkich wilków w Europie.
Poniżej film od Animal Planet o długim procesie powrotu do Europy euroazjatyckiego psowatego z rodzaju canis.
Obecność w kulturze.
W znanych europejskich legendach (nie licząc Hiszpanii i Włoch ponieważ tam są inne podgatunki wilka szarego) z wilczymi wątkami najprawdopodobniej chodzi o canis lupus lupus. W opowieściach i bajkach wilk ma bardzo złą reputację ponieważ opisywany jest jako krwiożercza bestia, którą zawsze ktoś bohatersko zabija. Jednak są też wyjątki – dla przykładu :
– polska legenda o złym człowieku jakim miał być Paweł z Przemankowa,
– o irlandzkim władcy wychowanym przez wilczycę,
– legenda o towarzyszu świętego Herweusza,
– o bohaterskim wilku z Malzeville.
Dla wielu twórców herbów (tworzonych dla rodów, miast i regionów) to właśnie ten psowaty był inspiracją – na niektórych herbach jest jeden lub kilka wilków, a są i takie z wilczą głową w różnych kolorach.
Materiały źródłowe :
1) „Catalogue of the mammals of Western Europe (Europe exclusive of the Russia) in the collection of the british museum” (oryginał opubl. w 1912 r.) – Autor : G.S. Miller.
2) „Mammals of the Soviet Union Vol.II Part 1a, SIRENIA AND CARNIVORA (Sea cows; Wolves and Bears)” (publ.w 1998 r.) – Autorzy : W.G. Heptner i N.P. Naumov.
3) „The Wolf as a Carnivore” (publ. w 2003 r.) – Autorzy : R.O. Peterson i P. Ciucci.
4) „Fauna boreali-americana (…)” (oryg. z 1829 r. natomiast współczesne wydanie z 2010 r.) – Autorzy : J. Richardson i W. Swainson.
Wsparcie dla projektu.
Chcesz mieć swój udział w tworzeniu największej skarbnicy wiedzy o wilkach w polskim internecie ?
Dowiedz się jak możesz wesprzeć Wilczy portal 🙂
