Wilk straszny to gatunek który wymarł ponad 10 000 lat temu. Przez ponad 100 tysięcy lat swojego istnienia ten prehistoryczny psowaty był potężnym drapieżnikiem i rywalizował z tygrysem szablozębnym.
W 2025 roku grupa naukowców uważa że z pomocą inżynierii genetycznej udało im się przywrócić dawno wymarły gatunek – na świat przyszły trzy osobniki.
Zanim jednak drogi czytelniku ulegniesz emocjom – mieszance ekscytacji i strachu – zapoznaj czym był Wilk straszny a na końcu będziesz miał opis tego co właściwie dokonała nauka – czy można to nazwać realizacją czegoś w rodzaju „Parku Jurajskiego”? czy naukowcy nie posunęli się za daleko w swoich poczynaniach ?).
Nazewnictwo.
Prehistoryczny gatunek nosi polską nazwę Wilk Straszny lub Wilk Olbrzymi. Jego łacińska nazwa to Aenocyon dirus. W krajach anglojęzycznych nazywany jest Dire Wolf.
Opis ciała.
Aenocyon dirus był podobny do dużego wilka szarego (canis lupus).
Jednak Wilk z czasów Plejstocenu od wilka jakie znamy miał większe zęby, znacznie większą siłę zgryzu. Jego głowa była większa szerszą. Mógł być nawet silniejszy, ale miał mniejsze stopy canis lupus.
Jakiego koloru było jego futro ? najprawdopodobniej bardzo jasne, niemal białe.
Wilk Straszny był dużym drapieżnikiem. Miał zbliżone rozmiary i masę ciała do wilków szarych kanadyjskich (czyli canis lupus occidentalis) lub wilków z Youkon (canis lupus pamapasileus).
Podając konkretne wartości dla dorosłego osobnika (dane w oparciu o znajdywane od XIX w. szczątki) :
- długość ciała wynosiła od 100 do 180 cm,
- masa wynosiła od 60 do 110 kg,
- od podłoża do szczytu baraków wysokość ciała wynosiła ok. 100 cm.
Prowadzony tryb życia.
Nadal nie wiadomo czy Wilki straszne prowadziły bardziej dzienny niż nocny tryb życia.
Z pewnością polowały na dużych roślinożerców. Każda wilcza rodzina musiały rywalizować p zdobycz z wilkami spoza swojej rodziny oraz z innymi dużymi drapieżnikami jak tygrys szablo-zębny.
Wilki w czasach plejstocenu polowały osobno lub w grupie stanowiącej kilka osobników – prawdopodobnie stosowały zbliżone techniki polowania jak wilki szare. Straszny wilk po uśmierceniu swojej ofiary zjadał nie tylko jej tkankę mięśniową ale wykorzystując swoje silne szczęki i potężne zęby gruchotał kości i starał się wyssać szpik. Jednak częste niszczenie szkieletu ofiar prowadziło do uszkodzenia wilczego uzębienia.
Gdzie występował ?
W oparciu o lokalizacje znalezionych szkieletów i badań nad DNA Wilków strasznych można stwierdzić że ten gatunek rozpowszechnił się od Alaski do Północnych regionów dzisiejszego Meksyku. Od wybrzeży nad Oceanem Spokojnych po te nad Oceanem Atlantyckim. Na na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych – w ponad połowie stanów (na mapie to te szare) odkopano szczątki tych wilków.
Jak powstał ten gatunek (ewolucja) ?
Wilk straszny był dalekim potomkiem pierwszych psowatych – canidae – które wkroczyły z Azji do Alaski (poprzez zamarzniętą cieśninę Beringa) około 40 mln lat temu. Mniej więcej 32 mln lat temu w Euroazji i Ameryce Północnej z rodziny psowatych wyodrębniła się podrodzina Caninae. 23 mln lat później powstał wilko-podobny Eucyon davisi (o którym więcej przeczytasz w artykule o historii ewolucji wilków).
Przez kolejne miliony lat od Eucyon davisi powstawały różne gatunki z rodzaju canis (tj. wilki, kojoty, szakale, dingo) a w Ameryce Północnej 125 tys. lat temu wyodrębnił się Wilk straszny.
To najprawdopodobniejsza wersja powstania Aenocyon dirus/Canis dirus. Dyskusje między naukowcami wciąż trwają co do szczegółów przebiegu ewolucji tego gatunku od pojawienia Eucyona davisi się w Ameryce.
Jak wyginął ?
Przyczyn wymarcia Wilków strasznych było kilka :
- Klimat zmieniał się powodując m. in. wymieranie wielu gatunków dużych roślinożerców. Baza pokarmowa drapieżników kurczyła się co powodowało coraz bardziej zażarte walki między dużymi mięsożercami. Populacja Wilków strasznych malała wraz z malejąco ilością zwierzyny łownej.
- Wilki straszne zaczęły być wypierane przez ekspansje wilków szarych i kojotów (ich populacje szybciej rosły ponieważ lepiej przystosowywały się do ówczesnych zmian klimatycznych).
- Plejstoceńskie wilki nie wykazywały tendencji do hybrydyzacji z bliskimi sobie gatunkami jak kojoty i szare wilki co tylko pogorszało sytuację. Brak wymiany genów i chęć izolacji spowodował degenerowanie się kolejnych pokoleń.
- Ludzie zamieszkujący Amerykę również podejmowali ekspansje i w walce o mięso i ziemie zabijali drapieżniki. W rywalizacji z człowiekiem Straszny wilk znalazł się na przegranej pozycji i nic nie mogło tego zmienić.
Klonowanie wilka - próba przywrócenia.
Niektórzy naukowcy stwierdzili że trzeba spróbować przywrócić dawno wymarłego Wilka strasznego.
W roku 2024 w korporacji Colossal Biosciences Inc. (C. B. Inc.) rozpoczęła eksperymenty wykorzystując samicę wilka szarego. Przedstawiciele tej korporacji ogłosili że połączyli kody genetyczne dwóch gatunków – współczesnego wilka szarego i Wilka strasznego. Z czasem się okazało się że to nie do końca była prawda.
W wyniku działań C. B. Inc. narodziły się trzy szczenięta o białej sierści – w dniu 1.10.24 dwa samce o imionach Romulus i Remus (nawiązanie do bohaterów rzymskiej legendy), a w dniu samica Khaleesi. Naukowcy pracujący dla tej korporacji ogłosili że udało im się przywrócić do życia wymarły sprzed tysięcy lat gatunek. Jednak to rezultat działań tych ludzi nie był do końca tym co przekazywano do mediów. Nie dokonano przełomowego w historii genetyki eksperymentu, ale zrobiono sensację być może dla celów marketingowych.
Narodziny rzekomych szczeniąt Wilka strasznego zdementowali m. in. specjaliści w dziedzinie psowatych z Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (International Union for Conservation of Nature – IUCN). Jednym z tych specjalistów jest Dr Andrew Kitchener który jest zoologiem, honorowym członkiem Królewskiego Towarzystwa Zoologicznego w Szkocji i pracownikiem akademickim instytucji naukowych w Edynburgu i Glasgow. Od 2020 r. doradza szkockim władzom w sprawach dotyczących dobrostanu zwierząt.
Swoje wnioski opublikowali w artykule pt. „Conservation perspectives on gene editing in wild canids Commentary on the announced re-creation of a genetic proxy of an extinct dire wolf by Colossal” (tekst pojawił się w dniu 18.04.25 r.).
Trzy białe wilki o imionach Romulus, Remus i Khaleesi były po prostu wilkami szarymi które były poddane niewielkiej genetycznej modyfikacji i narodziły się w warunkach kontrolowanych. Z plejstoceńskimi Wilkami strasznymi nie miały nic wspólnego poza kolorem sierści.
W takim razie co właściwie zrobili naukowcy z C. B. Inc. ?
Otóż wbrew temu co przekazywano w przestrzeni medialnej nie dodano DNA wymarłego gatunku psowatego do kodu wilków szarych. Jedynie próbowano odtworzyć sekwencję DNA Wilka strasznego wprowadzając zmiany w kodzie genetycznym współczesnych wilków. Do wykonania tej modyfikacji genetycznej użyto metody klonowania komórek.
Wydarzenia związane z narodzinami trzech modyfikowanych genetycznie wilków opisywane były w popularnych magazynach jak np. „Times” w artykule „The return of the dire wolf” (autor J. Kruger).
Ostatecznie nie doszło do tego co możemy zobaczyć w filmach typu „Park Jurajski” – zła korporacja przywraca prehistoryczny gatunek a potem traci kontrolę kontrolę nad tym co stworzyła przez wielu ludzi ponosi śmierć a ekosystem musi poradzić sobie z zwierzętami powstałymi w nienaturalny sposób.
Materiały źródłowe :
1) „A biomechanical constraint on body mass in terrestrial mammalian predators” (publ. w 2008 r.) – autor : B. Sorkin.
2) „New body mass estimates for Canis dirus, the extinct Pleistocene dire wolf” (publ. w 2010 r.) – autorzy : W. Anyonge, Ch. Roman.
3) „Dire wolves were the last of an ancient New World canid lineage” (publ. 2021 r.) – autorzy i badacze prowadzący badania : R. A. Perri, J. K. Mitchell, A.Mouton, S. Álvarez-Carretero i 46 innych naukowców.
